بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

کورش رضوانی

درباره

سن: ۲۸
ملیت: ايران
مذهب: اسلام
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۴ مرداد ۱۳۶۰
محل: رشت، استان گيلان، ايران
نحوه کشته‌شدن: تيرباران
اتهامات: شرکت در خانه‌های تیمی; شرکت در درگیری با برادران پاسدار و بسیجی

ملاحظات

خبر اعدام آقای کورش (محمد) رضوانی فرزند محمدحسین، ۲۸ ساله، اهل رضوان‌شهر، دکترا، شهردار، مجرد و از هواداران سازمان مجاهدین خلق، همراه با یک نفر دیگر، ‌شنبه ۳ مرداد ماه ۱۳۶۰ در روزنامه کیهان منتشر شد.

هم چنین خبر این اعدام در ضمیمۀ شمارۀ ۲٦۱ نشریۀ مجاهد، چاپ سازمان مجاهدین خلق ایران، به تاریخ ۱٥ شهریور ۱۳٦٤ نیز به چاپ رسید. این ضمیمه شامل فهرست ۱۲٠۲۸ نفر است که اکثراً وابسته به گروه‌های سیاسی مخالف رژیم بوده‌اند. این اشخاص از تاریخ ۳٠ خرداد ۱۳٦٠ تا زمان چاپ نشریه مجاهد اعدام شده و یا در درگیری با قوای انتظامی جمهوری اسلامی کشته شده‌اند.

شرح حالی از آقای رضوانی از قول یکی از هواداران سازمان مجاهدین خلق در وبسایت این سازمان منتشر شده است.

بر اساس این شرح حال، آقای کورش رضوانی در دانشگاه تبریز تحصیل کرد. او در هر فرصتی که پیدا می کرد و تا آن حدی که در توانش بود برای کمک به افراد تهیدست اقدام می کرد. او برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت ولی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت. او هوادار سازمان مجاهدین خلق بود و در مبارزات علیه حکومت پهلوی شرکت کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی او به عنوان بخشدار رضوانشهر انتخاب شد. سپس او به فرمانداری هشتپر تالش منصوب شد، اما به علت گرایش او به سازمان مجاهدین خلق پس از دو روز برکنار شد.عضویت در انجمن جوانان مسلمان رضوانشهر از دیگرفعالیتهای وی بود. او در آبان ۵۹ در طی یک حرکت اعتراضی که توسط مجاهدین خلق سازمان یافته بود دستگیر شد، اما مردم با حمله به پاسداران او را آزاد کردند. پس از این واقعه او به صورت نیمه مخفی در رشت زندگی می کرد.

سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ١٣٤٤ پایه گذاری شد که از نظر اید‌ئولوژی، تشکیلاتی مذهبی و معتقد به اصول و مبانی اسلام بود. این سازمان، با تفسیری انقلابی از اسلام به مبارزه مسلحانه علیه رژیم محمد رضا شاه پهلوی (١٢٩٨- ١٣٥٩) اعتقاد داشت و مارکسیسم را به عنوان روشی علمی برای تحلیل اقتصادی و اجتماعی از جامعۀ ایران می‌پذیرفت و در عین حال، اسلام را سرچشمه الهام فرهنگ و اید‌ئولوژی خود می‌دانست. در دهه ١٣٥٠، زندانی شدن و اعدام بسیاری از کادرها باعث تضعیف سازمان مجاهدین شد. در سال ١٣٥٤ این سازمان با یک بحران ایدئولوژیک عمیق مواجه شد که در طی آن تعداد زیادی از کادرهای سازمان به نقد و نفی اسلام پرداختند و، پس از حذف فیزیکی چند تن از کادرها و تصفیه اعضای مسلمان، مارکسیسم را به عنوان ایدئولوژی خود برگزیدند. این اقدام در سال ١٣٥٦ منجر به انشعاب و ایجاد بخش مارکسیست لنینیست سازمان مجاهدین خلق شد. در بهمن ماه سال ١٣٥٧، رهبران زندانی سازمان مجاهدین که هنوز معتقد به اید‌ئولوژی اسلامی بودند، همراه با دیگر زندانیان سیاسی، آزاد شدند و به بازسازی سازمان و عضوگیری پرداختند. پس از استقرار جمهوری اسلامی، مجاهدین که رهبری آیت الله خمینی را پذیرفته، و به دفاع از انقلاب اسلامی برخاسته بودند، حضور در ارگانهای حکومتی و شرکت فعال در حیات سیاسی جامعه را در دستور کار خود قرار دادند. در دو سال اول انقلاب، آن‌ها هواداران بسیاری، به ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها، یافتند ولی تلاششان برای کسب قدرت سیاسی، چه از طریق انتصاب توسط مقامات و چه از طریق انتخاب توسط مردم با مخالفت شدید رهبران جمهوری اسلامی روبه رو شد.*

دستگیری و بازداشت

بر اساس گزارش روزنامه کیهان آقای رضوانی به دادگاه احضار شد. اطلاعی در مورد بازداشت آقای رضوانی در دست نیست.

دادگاه

براساس اطلاعات موجود، دادگاه انقلاب اسلامی رشت حکم آقای رضوانی را صادر کرده است.به گزارش روزنامه کیهان . در دادگاه به او گفته شد که اگر در مواضع خود علیه جمهوری اسلامی تغییر دهد «قابل حکم مقتضی» خواهد بود اما او از این کار سر باز زد.

اتهامات

اتهام علیه آقای کورش رضوانی "داشتن خانه تیمی در صومعه‌سرا و تلاشهای پیگیر در رضوانشهر و درگیری با سپاه پاسداران و حمله به آنها به منظور خلع سلاح" عنوان شد.

در شرایطی که حداقل تضمین های دادرسی رعایت نمی شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

بنابر اطلاعات روزنامه کیهان، متهم در جلسه دادگاه از تمام مواضع سازمان منافقین اعم از رد لایحه قصاص و مبارزه مسلحانه با رژیم جمهوری اسلامی حمایت کرده و اظهار داشت "در صورت آزاد شدن در این مقطع با جمهوری اسلام مبارزه مسلحانه خواهد کرد."

سازمانهای بین المللی حقوق بشر بارها دولت جمهوری اسلامی ایران را به خاطر اعمال سیستماتیک شکنجه‌های شدید و استفاده از سلولهای انفرادی جهت گرفتن اعتراف از زندانیان محکوم کرده‌اند و صحت اعترافاتی که تحت فشار از متهمان گرفته شده است را مورد پرسش قرار داده‌اند. این اعترافات در مورد زندانیان سیاسی گاه از تلویزیون پخش شده‌اند. تلویزیون ملی اقدام به پخش اعترافاتی کرده است که طی آنها زندانیان به جرم‌های مبهم و غیرواقعی اعتراف کرده، باورهای سیاسی خویش را نفی کرده و از آنها توبه کرده‌اند و یا حتی پای دیگران رابه میان کشیده‌اند. سازمانهای حقوق بشر همچنین به روند اعترافات و توبه زندانیانی که آزاد شده‌اند نیز اشاره کرده‌اند.

دفاعیات

از دفاعیات آقای رضوانی اطلاعی در دست نیست.

حکم

به حکم دادگاه انقلاب اسلامی رشت، آقای کورش رضوانی"مفسد و محارب" شناخته شد و به اعدام محکوم گردید. حکم صادره در سحرگاه روز یکشنبه ۴ مرداد ۱۳۶۰ در رشت به اجرا گذاشته شد و نامبرده تیرباران گردید. آقای رضوانی ۲۸ ساله بود.

_________________________

*كنار گذاشتن كامل مجاهدین از نهادهای دولتی و بستن نشریات و دفاترشان از طرفی، و تناقض بین تفسیر مجاهدین و تفسیر حكومت از اسلام از طرف دیگر، اختلافات بین آن دو را تشدید كرد به طوری که رهبران جمهوری اسلامی مجاهدین را «منافق» می‌نامیدند و طرفداران حزب اللهی رژیم، هواداران این سازمان را در هنگام تظاهرات و پخش نشریاتشان آماج حمله خویش قرار دادند و حتی باعث کشته شدن تنی چند از آنها شدند. روز ٣٠ خرداد ١٣٦٠ مجاهدین برای اعتراض به برخورد رژیم با آنها و عزل بنی صدر، رئیس جمهور وقت، تظاهراتی را سازمان دادند که هزاران تن به خیابانها آمدند و برخی از آنان به مقابله با تهاجم پاسداران و افراد حزب اللهی پرداختند. تعداد تلفات آن روز روشن نیست اما تعداد زیادی از تظاهركنندگان دستگیر و در روزها و هفته‌های بعد اعدام شدند. جمهوری اسلامی پس از آن روز سركوب و كشتاری را آغاز کرد كه در تاریخ معاصر ایران بی‌نظیر بوده است و در طی آن هزاران نفر از طرفداران مجاهدین زندانی یا اعدام شدند. سازمان مجاهدین از ٣١ خرداد قیام مسلحانه علیه رژیم را اعلام كرد و پس از آن تعدادی از مسئولان بلندپایه و طرفداران جمهوری اسلامی را ترور کرد.

در تابستان ٦٠، رهبر سازمان مجاهدین و رئیس جمهور مخلوع (ابوالحسن بنی صدر) از کشور گریختند و در فرانسه مستقر شدند و «شورای ملی مقاومت» را تشکیل دادند. این سازمان پس از اخراج رهبران و تعداد زیادی از هوادارانش از فرانسه، در خرداد سال ١٣٦٦ ارتش رهایی بخش ایران را در عراق پایه گذاری کرد که چندین بار وارد خاک ایران شد. آخرین حمله آن تحت عنوان «عملیات فروغ جاویدان» در مرداد ١٣٦٧ شکست خورد. چند روز پس از شکست این عملیات هزاران نفر از هواداران سازمان که در زندانهای جمهوری اسلامی به سر می‌بردند در کشتار دسته جمعی سال ٦٧ اعدام شدند. از تابستان ١٣٦٠ به بعد فعالیت های علنی سازمان مجاهدین خلق ایران در خارج از کشور ادامه یافته است. از دامنۀ فعالیت ها و تعداد اعضا و هواداران کنونی سازمان در داخل کشور اطلاع دقیقی در دست نیست.

در دفاع: به رغم اعلام مبارزۀ مسلحانه از سوی سازمان مجاهدین خلق در فردای ٣٠ خرداد ١٣٦٠، بسیاری از هواداران این سازمان، تعلیمات نظامی ندیده بودند، مسلح نبودند و در عملیات نظامی شرکت نداشته‌اند.

تصحیح و یا تکمیل کنید