بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

داوود حیدری

درباره

ملیت: ايران
مذهب: بدون باور مذهبی
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۵ شهریور ۱۳۶۷
محل: زندان گوهردشت، کرج، استان تهران، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: ارتداد; پندار و/يا گفتار ضدانقلابی

ملاحظات

آقای داوود حیدری یکی از قربانیان کشتار جمعی زندانیان سیاسی ۱۳۶۷ است. بیشتر قربانیان کشتار ۱۳۶۷ از اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بودند. علاوه بر آن، گروه‌های مارکسیست لنینیستی مخالف جمهوری اسلامی مثل سازمان فدائیان خلق (اقلیت) و سازمان پیکار، اعضا و هوادارن احزابی چون حزب توده و فدائیان خلق (اکثریت) که فعالیتی در مخالفت با جمهوری اسلامی نداشتند هم از قربانیان این کشتار بودند. اطلاعات تکمیلی در مورد این کشتار به وسیله بنیاد برومند از خاطرات آیت‌الله منتظری، گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشر، و مصاحبه با خانواده‌ها و خاطرات شاهدان جمع‌آوری شده است.

خبر اعدام آقای حیدری در فهرست «شهدای سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر» که در وب‌سایت اندیشه پیکار منتشرد شد، آمده است. همچنین در کتاب «نبرد نابرابر گزارشی از هفت سال زندان ١٣۶١ تا ١٣۶٨» نوشته آقای نیما پرورش، (از انتشارات اندیشه و پیکار، سال ١٣٧۴) نیز به آقای حیدری اشاره شده است. آقای حیدری ازهواداران سازمان پیکار و در تشکیلات معلمین هوادار این سازمان فعالیت می‌کرد.

سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر در سال ۱۳۵۷ از اعضای مارکسیست ـ لنینیست منشعب از سازمان مجاهدین خلق تشکیل شد. نفی مشی چریکی و نفی مشی حزب توده از اصول این تشکیلات بود. سازمان پیکار شوروی را «سوسیال امپریالیست» و چین را منحرف از اصول مارکسیسم - لنینیسم می‌دانست و با تمامی جناح‌های رژیم جمهوری اسلامی مخالف بود. این سازمان با پیوستن بخش بزرگی از گروه‌های دیگر موسوم به «خط سه» به بزرگترین تشکیلات این جریان مبدل شد. در سال ۱۳۶۰ سازمان پیکار دچار انشعاب‌های درونی شد که با موج سرکوب گروه‌های مخالف رژیم همزمان بود. ضربات ناشی از این سرکوب‌ها و انشعاب‌ها به متلاشی شدن تشکیلات و پراکندگی هواداران آن منجر شد به طوری که دیگر نتوانست به حیات سیاسی خود ادامه دهد.

دستگیری و بازداشت

آقای حیدری در ٧ اسفند ١٣۶٠ دستگیر شد ولی اطلاعی در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت این متهم در دست نیست.

دادگاه

در مورد شرایط و چگونگی اعدام‌های سال ١٣۶٧ اطلاع دقیقی در دست نیست. طبق اطلاعات موجود در مورد این قربانیان دادگاهی رسمی با حضور وکیل و دادستان برای متهمان تشکیل نشد. زندانیانی که در سال ۶۷ اعدام شدند برای پاسخ به چند سوال نزد یک هیئت ویژه سه نفره -متشکل از یک قاضی شرع، نماینده‌ای از وزارت اطلاعات و دادستان تهران- برده شدند. این هیئت از زندانیان چپ‌گرا پرسش‌هایی در ارتباط با عقاید آنها و باورشان به خدا و مذهب می‌پرسید.

خانواده‌های قربانیان کشتار سال ۱۳۶۷ به محاکمات غیرعادلانه و غیرقانونی که به اعدام هزارها زندانی ظرف چند ماه منجر شد، به شدت اعتراض کرده‌اند. در نامه‌ای که سال ۱۳۶۷ به وزیر دادگستری وقت نوشتند، سیاست رسمی پنهان‌کاری در رابطه با این اعدام‌ها را مورد سؤال قرار داند و آن را دال بر غیرقانونی بودن اعدام‌ها شمردند. آنها یاد‌آور شدند که اکثریت قریب به اتفاق قربانیانْ زندانیانی بودند که قبلاً در محاکم شرع به حبس محکوم شده و در حال گذراندن دوران محکومیت خود بودند. بعضی از آنها ماه‌های پایانی محکومیت‌شان را سپری می‌کردند. این زندانیان دوباره دادگاهی و به سرعت به مرگ محکوم شدند.

اتهامات

مقامات قضایی جمهوری اسلامی علناً اتهامی به قربانیان اعدام‌های جمعی سال ١٣۶۷ وارد نکرده‌اند. بستگان قربانیان در نامه خود به وزیر دادگستری و در نامه دیگری که سال ١٣٨١ به گزارشگر مخصوص سازمان ملل متحد که به ایران سفر کرده بود، نوشتند، به اتهاماتی نظیر «ضد انقلاب، ضد دین و ضد اسلام» و یا انتساب قربانیان «به عملیات نظامی... در مرزهای کشور» که گویا اساس محکومیت عزیزانشان بوده اشاره کردند.

حکمی از آیت‌الله روح‌الله خمینی که در خاطرات حسینعلی منتظری، قائم مقام رهبری در آن زمان، به چاپ رسید اظهارات خانواده‌های قربانیان در رابطه با اتهامات وارده را تأئید می‌کند. در این حکم آیت‌الله خمینی از اعضای سازمان مجاهدین خلق به عنوان «منافقانی» یاد کرده که به اسلام اعتقاد ندارند و نوشته است: «کسانی که در زندان‌های سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و می‌کنند محارب و محکوم به اعدام می‌باشند.»

احتمال می‌رود که زندانیان وابسته به سازمان‌هایی غیر از مجاهدین خلق ایران، به اتهام «ضد مذهبی» بودن، تأکید بر عقایدشان و توبه نکردن، محکوم شده باشند.

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده علیه متهم نیست.

دفاعیات

از دفاعیات متهم اطلاعی در دست نیست. خویشان قربانیان در نامه خود یادآور می‌شوند که به عزیزان‌شان در دادگاه فرصت دفاع داده نشده بود. در همین نامه، در پاسخ این اتهام که زندانیان (از داخل زندان) با اعضای مسلح سازمان مجاهدین خلق در حمله به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی همکاری داشتند آمده است که این ادعا‌ها «با توجه به اوضاعی که در زندان‌ها حاکم بوده، به‌طور کلی باطل است، چرا که فرزندان ما در سخت‌ترین شرایط به سر می‌بردند، ملاقات‌های پانزده روز یک بار آن هم به مدت ده دقیقه از پشت شیشه و به وسیله تلفن و محرومیت اینان از داشتن هرگونه وسیله ارتباط با خارج زندان، که ما آن را در هفت سال اخیر تجربه کرده‌ایم، حقانیت ادعای ما را به اثبات می‌رساند».

حکم

بنا به گزارش وب‌سایت اندیشه و پیکار، آقای داوود حیدری روز ۵ شهریور ١٣۶٧ در زندان گوهردشت حلق‌آویز شد. از جزئیات این حکم اعدام اطلاعی در دست نیست ولی بنا به اطلاعات موجود زندانیان چپ که در سال ۱۳۶۷ اعدام شدند، مرتد شناخته شده بودند. مسئولان زندان خانواده‌ها را از اجرای حکم اعدام این زندانیان باخبر کردند و وسایل آن‌ها را به خانواده‌ها تحویل دادند، اما پیکر قربانیان به خانواده‌ها تحویل داده نشد و زندانیان در گورهای جمعی به خاک سپرده شدند. مقامات به خانواده زندانیان هشدار دادند که برای عزیزانشان مراسم سوگواری برگزار نکنند.

تصحیح و یا تکمیل کنید