بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

مهدی اسلامیان

درباره

سن: ۳۰
ملیت: ايران
مذهب: نامعلوم
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹
محل: زندان اوين، تهران، استان تهران، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز

ملاحظات

خبر اعدام آقای مهدی اسلامیان فرزند محمد و ۴ نفر دیگر به نقل از روابط عمومی دادسرای عمومی و انقلاب تهران، در سایت‌های اینترنتی چندین رسانه از جمله ایسنا و نور پرتال (۱۹ اردیبهشت)، هرانا (۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۹ (، دنیای اقتصاد (٢١ اردیبهشت ١٣٨٩ ) رهانا (۷ اردیبهشت و ۱۴ بهمن) و فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران (۱۴ بهمن) ۱۳۸۸ منتشر شد.

آقای اسلامیان در رابطه با فعالیت سازمانی به نام انجمن پادشاهی دستگیر شدند. بر اساس گزارش رسانه‌ها در انفجاری که در۲۴ فروردین سال ۱۳۸۷ درحسینیه سید‌الشهدا شیراز به وقوع پیوست ۱۴ نفر کشته شدند. یکی از ۳ متهم اصلی این حادثه محسن اسلامیان برادر متهم بود که در فروردین ۱۳۸۸ اعدام شد. روز اعدام آقای مهدی اسلامیان، انجمن پادشاهی در بیانیه‌ای هر گونه ارتباط وی را با بمب گزاری شیراز را نفی کرد و تاکید کرد که فعالین که مسئولیت انفجار را داشتند هیچگاه دستگیر نشدند.

دستگیری و بازداشت

آقای مهدی اسلامیان با یورش ماموران وزارت اطلاعات در ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۸۷ دستگیر و به بازداشتگاه وزارت اطلاعات شیراز در میدان ارتش منتقل شد. به مدت ۱۴ روز تحت شکنجه‌های جسمی و روحی شدید قرار داشت و سپس به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل و ۶ ماه در سلول‌های انفرادی بسر برد. بعد به زندان گوهردشت کرج تبعید و در بند‌های ۴ و ۶ زندانی بود و سپس به بند ۱ معروف به بند آخر خطی‌ها منتقل شد.

آقای اسلامیان در نامه‌ای به تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۹ به رئیس سازمان ملل متحد می‌نویسد: «مدت ۲ سال است بی‌گناه تحمل حبس می‌نمایم و مدت یک سال است در سلول‌های مخوف و انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین زیر شدیدترین شکنجه‌ها قرار داشتم و تمامی این سختی‌ها را به جرم برادر بودن متحمل شدم.... بخاطر دفاع از حقوق زندانیان حدود ۸ ماه است که (مرا) به زندان رجائی شهر تبعید کردند.... هم اکنون در برابر چوبه دار ایستاده‌ام و سه نفر از هم بندانم بخصوص برادر کوچکم (محسن اسلامیان ۱۹ ساله) در تاریخ ۲۱ / ۲ / ۱۳۸۸ در شیراز اعدام شدند و مابقی هم بندانم در زندان اوین بدون هیچ دلیل و مدرکی متحمل کیفر شدیم». وی در این نامه در مورد شرایط سخت، غیر‌انسانی و غیر‌بهداشتی زندان‌ها و همچنین رفتار بد زندانبانان با ذکر مثال توضیح داده است.

دادگاه

اطلاعی درباره جلسه یا جلسات دادگاه در دست نیست. رسیدگی به این پرونده به درخواست دادستان كل كشور به دادسرای عمومی و انقلاب تهران محول شد و جلسه دادگاه در ۴ آذر ۱۳۸۸ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تشکیل شد. دادگاه تجدید نظر استان تهران نیز پرونده را بازبینی کرد.

اتهامات

اتهامات عنوان شده علیه آقای مهدی اسلامیان «اقدام علیه امنیت كشور از طریق مشاركت در بمب‌گذاری، تلاش برای براندازی نظام، عضویت در انجمن پادشاهی، کمک مالی موثر به گروههای ضد انقلاب» عنوان شده است.

عباس جعفري دولت‌آبادي دادستان عمومی و انقلاب تهران دراردیبهشت ماه سال ١٣٨٩ در یک گفت‌وگو با هفته نامه پنجره اتهام آقای اسلامیان را کمک به برادر متواری خود اعلام کرد: « پس از آن‌كه عاملان اصلی فراری می‌شوند، نقش مهمی در كمك مالی و غيرمالی به برادر خود ايفا كرده است.» دادستان اشاره به مطلع بودن آقای اسلامیان از نقشه بمب‌گذاری که برادرش محسن به خاطر آن محکوم شده کرده ولی توضیحی در مورد نقش آقای اسلامیان در این بمب‌گذاری نداده است. (دنیای اقتصاد، ٢١ اردیبهشت ١٣٨٩)

در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی‌شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست. سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشراشاره به گزارش‌هایی می‌کنند دال بر اینکه مقامات جمهوری اسلامی به مخالفین سیاسی خود اتهامات کاذبی از قبیل قاچاق مواد مخدر یا ارتکاب جرائم عمومی و جنسی نسبت داده وآنان را همراه با محکومین غیر سیاسی دیگر اعدام می‌نمایند. هر سال، صدها نفر در دادگاه‌های جمهوری اسلامی به اتهام ارتکاب جرائم عمومی محکوم می‌شوند. شمار افرادی که بر اساس اینگونه اتهامات کاذب به اعدام محکوم شده‌اند معلوم نیست.

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده علیه متهم نیست.

دفاعیات

از دفاعیات متهم اطلاعی در دست نیست. آقای مهدی اسلامیان در قسمتی از نامه خود به رئیس سازمان ملل نوشته است: «بی‌دلیل و بدون هیچ دلیل و مدرکی و اعترافی توسط قاضی به اعدام محکوم شدم». قسمتی از متن گزارش بازجویی آقای اسلامیان پس از اعدامش به نقل از روابط عمومی دادسراي عمومی و انقلاب تهران منتشر شده که در آن به متهم به کمک مالی به برادرش اعتراف کرده ولی مطلع بودن و یا شرکت در بمب‌گذاری در آن ذکر نشده:

«مهدی اسلاميان در بازجويی مورخ ۱۳۸۷/۳/۶ در توضيح اقدامات خود و محسن قبل از انفجار، اظهار داشته است: «چهار روز قبل از انفجار، محسن وسايل آزمايشگاهی و مواد بمب را به منزل آورده بود، محسن دو جعبه سربسته بزرگ را درون ماشين گذاشت و با بيل و كلنگ رفت. شب انفجار كه به منزل آمد، من از رنگ و روی محسن و حال پريشانش به او مشكوك شدم و بعد از يكی دو ساعت خودش گفت كه انفجار در حسينيه كار وی و دوستانش بوده است. «مهدی در خصوص اقداماتی كه برای كمك به فرار محسن انجام داده است، می‌گويد: «قرار شد صبح من به كيش بروم تا اگر بتوانم برای محسن قايق پيدا كنم.» محسن تلفنی از مهدی خواسته كه به زمين كشاورزی عمويش برود و بقيه وسايل را از آنجا دور كند، اما او چنين كاری را انجام نمی‌دهد.» (نور پرتال، ١٩ اردیبهشت ١٣٨٩)

خلاصه‌ای از ایرادات حقوقی دادرسی آقای مهدی اسلامیان

در پرونده بمب‌گذاری در حسینیه سید الشهدا شیراز چندین متهم به اتهام انجام این عملیات تروریستی دستگیر می‌شوند. یکی از دستکیر شدگان آقای مهدی اسلامیان بوده است. بر اساس اخبار منتشر شده از جلسه دادگاه متهمان و همچنین متن کیفر خواست که توسط رسانه‌ها منتشر شده است،  برادر آقای اسلامیان در عملیات بمب‌گذاری دخالت داشته است اما خود آقای مهدی اسلامیان در مرحله بمب‌گذاری دخالتی نداشته و صرفا پس از وقوع این عملیات، برای فراری دادن برادر خود اقداماتی را انجام می‌دهد. در متن کیفر خواست که توسط نماینده دادستان در دادگاه قرائت شده است ذکر شده است که: « مهدی برای بررسی امكان فراری دادن متهمان از طریق جنوب كشور و خلیج فارس و پناهنده شدن متهمان به ناوهای آمریكایی مستقر در خلیج فارس به جزیره كیش سفر می‌كند...» همچنین عباس جعفری دولت‌آبادی دادستان عمومی و انقلاب تهران دراردیبهشت ماه سال ١٣٨٩ در یک گفت‌وگو با هفته‌نامه پنجره اتهام آقای اسلامیانان را کمک به برادر متواری خود اعلام کرده و بیان می‌دارد: « پس از آن‌كه عاملان اصلی فراری می‌شوند، نقش مهمی در كمك مالی و غيرمالی به برادر خود ايفا كرده است. ». این مقام ارشد قضایی هیچ اشاره‌ای به اینکه آیا آقای مهدی اسلامیان در عملیات بمب‌گذاری نیز دست داشته است نمی‌کند. آقای اسلامیانان نیز به هیچ وجه دست داشتن در بمب‌گذاری را نپذیرفته و صرفا از کمک کردن به برادر خود برای فرار از ایران سخن گفته است. با این وجود شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران آقای مهدی اسلامیان را به جرم محاربه از طریق بمب‌گذاری محکوم به اعدام می‌کند. بر اساس قوانین ایران و همچنین اصول حقوق جزا، مباشرت در ارتکاب جرم زمانی محرز است که متهم در فعل مجرمانه شرکت داشته باشد. اینکه فردی به متهم برای فرار کردن و یا مخفی شدن کمک کند به این معنا نیست که این فرد در رفتار مجرمانه اصلی نقش داشته است. در این پرونده به نظر می‌رسد مقامات قضایی ایران به صرف اینکه آقای مهدی اسلامیان به برادر خود کمک کرده است و یا از نقشه ایشان اطلاع داشته، وی را شریک و مباشر در عملیات بمب‌گذاری دانسته است. این طرز تلقی کاملا بر خلاف قانون و اصول حقوقی بوده است. دادگاه انقلاب حداکثر می‌توانسته مهدی اسلامیانان را به اتهام مخفی کردن متهم محاکمه کند.

مورد دومی که می‌توان در این پرونده بدان اشاره کرد شکنجه آقای اسلامیانان بوده است. بر اساس اظهارات وی، در نامه‌ای خطاب به رییس سازمان ملل متحد، ایشان تحت شکنجه قرار داشته است. این در حالی است که بر اساس قوانین ایران شکنجه متهم ممنوع بوده و هر دلیلی که از طریق شکنجه به دست آید بی‌اعتبار و فاقد ارزش قانونی است. 

حکم

دادگاه انقلاب تهران آقای مهدی اسلامیان را به اعدام محکوم کرد و حکم به تایید دادگاه تجدید نظر استان تهران رسید. وی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ در زندان اوین به دارآویخته شد. آقای مهدی اسلامیان ۳۰ ساله بود.

---------------------------

* شیرین علم‌هولی آتشگاه، فرزاد کمانگر، علی حیدریان و فرهاد وکیلی

تصحیح و یا تکمیل کنید