بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

سیدرضا حجازی

درباره

سن: ۲۰
ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۹ مرداد ۱۳۸۷
محل: زندان مرکزی (دستگرد)، اصفهان، استان اصفهان، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: قتل
سن در زمان ارتکاب جرم انتسابی: ۱۵

ملاحظات

خبر اعدام آقای سیدرضا حجازی، در روزنامه اعتماد ملی، سایت پایگاه خبررسانی عبرت (٢٩ مرداد ١٣٨٧) و روزنامه کارگزاران (٣٠ مرداد ١٣٨٧) انتشار یافت. اطلاعات تکمیلی در این باره از مصاحبه برادر و وکیل وی با صدای آمریکا (٢٨ مرداد ١٣٨٧) و هم چنین مصاحبه وکیل وی با سایت دویچه وله (٣٠ مرداد ١٣٨٧)، وبلاگ محمد مصطفائی (٢٨ و ٢٩ مرداد ١٣٨٧) و روزنامه اعتماد ملی (١١ شهریور ١٣٨٧) جمع‌آوری شده است. پرونده او به قتل یک پسر نو جوان در یک دعوای جمعی در تاریخ ٢٨ شهریور ١٣٨٢ در پارک ایثارگران اصفهان ارتباط دارد. وی در زمان وقوع حادثه ١۵ ساله بود.

در اعتراض به اعدام آقای حجازی و جلب رضایت خانواده مقتول، تلاش‌های زیادی صورت گرفت. در همین رابطه بیش از هزار نفر از اقشار مختلف جامعه طی نامه‌ای سرگشاده از رئیس قوه قضاییه تقاضا کردند تا اعدام نوجوانان را متوقف سازند. (روزنامه اعتماد ملی)

قوانین بین‌المللی بطور اکید استفاده از مجازات اعدام را برای افرادی که در هنگام ارتکاب جرم زیر۱۸ سال سن بوده‌‌اند ممنوع کرده است. ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک متعهد گشته است که افرادی را که در دوران کودکی مرتکب جرم شده‌‌اند اعدام نکند.

دستگیری و بازداشت

آقای حجازی و نفراتی که در دعوا شرکت داشتند، پس از تحقیقات پلیس دستگیر شدند. به گفته برادر وی، در بازجوئی او را برای گرفتن اعتراف، مورد ضرب وشتم قرار داده‌ بودند و پای او به دلیل خوردن کابل، سیاه شده بود (مصاحبه برادر وی با صدای امریکا). او به مدت ۵ سال در زندان بود و در روز ٢٨ مرداد ١٣٨٧ به سلولهای انفرادی منتقل شد و در همین روز نیز آخرین ملاقات را با خانواده خود داشت. اما در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت وی اطلاعی در دست نیست.

دادگاه

شعبه ١٠۶ دادگاه عمومی جزایی اصفهان محاکمه آقای حجازی را به عهده داشت. اما درباره جلسه یا جلسات دادگاه وی اطلاعی در دست نیست.

اتهامات

اتهام آقای حجازی «قتل» عنوان شد. بنابر گزارشات موجود، او که با دوستانش برای تفریح به پارک رفته بود، برای جدا کردن دو نفر که مشغول کتک‌کاری بودند، وارد دعوا شدند و یک نفر در این دعوا چاقو خورد که پس از انتقال به بیمارستان، فوت کرد.

در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی شود و متهمان از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست. سازمان‌های بین المللی حقوق بشر به گزارش‌هایی اشاره می کنند مبنی بر اینکه مقامات جمهوری اسلامی ایران، در برخی موارد اتهامات کاذبی از قبیل قاچاق مواد مخدر یا ارتکاب جرائم عمومی و جنسی را به مخالفان خود (از جمله فعالان سیاسی، مدنی، صنفی و یا اقلیت‌های قومی و مذهبی) نسبت داده و آنان را همراه با محکومان عادی دیگر اعدام می کنند. هر سال صدها نفر در دادگاه‌های ایران به اعدام محکوم می‌شوند اما شمار افرادی که بر اساس اینگونه اتهامات کاذب به اعدام محکوم شده‌اند معلوم نیست.

مدارک و شواهد

مدارک علیه آقای حجازی «اعترافات وی، گزارش پزشکی قانونی و شکایت والدین مقتول» عنوان شد. و هم چنین شرکت او در اتهامی مشابه در گذشته نیز یکی دیگر از مدارک علیه وی بود. (پایگاه خبررسانی عبرت)

سازمانهای بین المللی حقوق بشر بارها دولت جمهوری اسلامی ایران را به خاطر اعمال سیستماتیک شکنجه‌های شدید و استفاده از سلولهای انفرادی جهت گرفتن اعتراف از زندانیان محکوم کرده‌اند و صحت اعترافاتی که تحت فشار از متهمان گرفته شده است را مورد پرسش قرار داده‌اند. 

دفاعیات

آقای حجازی در زمان وقوع حادثه به سن ١٨ سالگی نرسیده بود. به گفته وکیل وی، حکم اعدام برای افرادی که در سن زیر ١٨ سال مرتکب جرم شده‌اند، قانونی نیست. قتل در یک دعوای جمعی اتفاق افتاده است و از قبل برنامه‌ریزی نشده بود و او نیز در تمام جلسات رسیدگی گفت که قصد قتل نداشته است. در مراحل اول بررسی پرونده، وی به دلیل وضعیت مالی نامساعد، از داشتن وکیل محروم بود و برای او وکیل تسخیری تعیین شد. اما در زمانی که پرونده وی برای استیذان به رئیس قوه قضاییه ارسال شد، توانستند وکیل مورد نظر خود را انتخاب کنند. آقای حجازی به حکم صادره اعتراض کرد و پرونده‌اش به شعبه ٢٨ دیوانعالی کشور مستقر در مشهد ارسال شد و قضات شعبه بدون در نظر گرفتن سن وی و اینکه او می‌بایست در دادگاه اطفال محاکمه می‌شد، دادنامه صادره را تائید کردند. (مصاحبه برادر وی با صدای امریکا و وبلاگ محمد مصطفائی)

حکم

شعبه ١٠۶ دادگاه عمومی جزایی اصفهان به استناد بند ب ماده ٢٠۶ قانون مجازات اسلامی، آقای سیدرضا حجازی را به اعدام محکوم کرد. شعبه ٢٨ دیوان عالی کشور در مشهد این حکم را تایید کرد و این حکم مورد استیذان رئیس قوه قضاییه نیز قرار گرفت و او در ساعت ١١ صبح ٢۸ مرداد ١٣٨٧ در زندان مرکزی اصفهان به دار آویخته شد. به گفته وکیل وی، اجرای حکم به او و خانواده‌ آقای حجازی ابلاغ نشد. در ساعت ٨ صبح آنروز در پی حضور وکیل و خانواده متهم در محل زندان اصفهان، مسئولان زندان و قاضی اجرای حکم، اعلام کردند که اجرای حکم متوقف شده است. پس از اعلام این خبر، خانواده و وکیل او با شادمانی محل زندان را ترک کردند. اما چند ساعت بعد خبر اعدام او را از خبرگزاری‌ها شنیدند. 

تصحیح و یا تکمیل کنید