بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

نظیرالله ازبک

درباره

سن: ۴۵
ملیت: افغانستان
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۱۳ دی ۱۳۸۵
محل: زندان اوين، تهران، استان تهران، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: قتل

ملاحظات

خبر محکومیت و اعدام آقای نظیرالله ازبک (تبعه افغانستان) و دو نفردیگردر سایت‌های اینترنتی روزنامه‌های کیهان و شرق (٧ خرداد ١٣٨٤)، همشهری (١ تیر ١٣٨٤)، خبرجنوب (١١ اردیبهشت ١٣٨٥)، جوان (٢٩ آذر ١٣٨٥)، ایران (١٦ تیر١٣٨٣ و١٣ دی ١٣٨٥) و ایسکانیوز (١٣ دی ١٣٨٥) منتشر شد.

دستگیری و بازداشت

در مورد چگونگی دستگیری متهم، رسانه‌ها دو روایت مختلف نوشته‌اند. یکی شناسایی و دستگیری او در میدان تجریش تهران و دیگری بازگشت وی به محل ارتکاب جرم و خبر دادن به پلیس توسط همسایگان. تاریخ دستگیری او ١٤ یا ١٦ تیر١٣٨٣ بوده است.

دادگاه

این پرونده در دو بخش علنى و غیرعلنى در شعبه ٧٤ دادگاه كیفری استان مورد رسیدگی قرار گرفت.

اتهامات

اتهامات آقای ازبک «پنج قتل عمد» بوده است.

در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی‌شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می‌شود مسلم و قطعی نیست. سازمان‌های بین المللی حقوق بشراشاره به گزارش‌هایی می‌کنند دال بر اینکه مقامات جمهوری اسلامی به مخالفین سیاسی خود اتهامات کاذبی از قبیل قاچاق مواد مخدر یا ارتکاب جرائم عمومی و جنسی نسبت داده وآنان را همراه با محکومین غیرسیاسی دیگر اعدام می‌نمایند. هر سال، صدها نفر در دادگاههای جمهوری اسلامی به اتهام ارتکاب جرائم عمومی محکوم می‌شوند. شمار افرادی که بر اساس اینگونه اتهامات کاذب به اعدام محکوم شده‌اند معلوم نیست.

مدارک و شواهد

بر اساس گزارش رسانه‌ها، جنازه‌های قربانیان که از زنان خیابانى بودند در زیرزمین خانه نیمه سازی که صاحبخانه در اختیار متهم گذاشته بود کشف شد. در بازرسى بدنى از او نیز یک دستگاه تلفن همراه پیدا شد. متهم در بازجویى‌هاى اولیه ابتدا منكر ارتكاب قتل شد اما وقتى نتوانست در خصوص تلفن همراه مسروقه و اظهارات شاهدان پاسخ قانع كننده‌اى دهد، لب به اعتراف گشود. به نوشته روزنامه‌های جوان و ایران آقای ازبک به قتل سه زن اعتراف کرد اما روزنامه‌های شرق و کیهان اعتراف به ٥ قتل را گزارش کرده‌اند.

سازمان‌های بین المللی حقوق بشر بارها دولت جمهوری اسلامی ایران را به خاطر اعمال سیستماتیک شکنجه‌های شدید و استفاده از سلول‌های انفرادی جهت گرفتن اعتراف از زندانیان محکوم کرده‌اند و صحت اعترافاتی که تحت فشار از متهمان گرفته شده است را مورد پرسش قرار داده‌اند. این اعترافات در مورد زندانیان سیاسی گاه از تلویزیون پخش شده‌اند. تلویزیون ملی اقدام به پخش اعترافاتی کرده است که طی آنها زندانیان به جرم‌های مبهم و غیرواقعی اعتراف کرده، باورهای سیاسی خویش را نفی کرده و از آنها توبه کرده‌اند و یا حتی پای دیگران رابه میان کشیده‌اند. سازمان‌های حقوق بشر همچنین به روند اعترافات و توبه زندانیانی که آزاد شده‌اند نیز اشاره کرده‌اند.

دفاعیات

آقای ازبک در دفاعیات خود در دادگاه اظهار داشت: «اتهامات خود را قبول ندارم. من تنها یک نفر را كشته‌ام. آن زنى كه به خاطر قتل او در خانه‌اى در نیاوران دستگیر شدم. وى در خصوص انگیزه‌اش از این قتل گفت: «وقتى آن زن را به خانه آوردم متوجه شدم او قصد سرقت از آنجا را دارد. زن جوان در حال جمع كردن وسایل خانه‌ام بود كه با او درگیر شدم و خفه‌اش كردم. جسدش را در آن محل رها كردم و چند روز بعد زمانى كه براى مخفى كردن جسد به آنجا رفتم دستگیر شدم. من همین یک قتل را قبول دارم.»

حکم

آقای نظیرالله ازبک از سوی شعبه دیگری به پنج بار قصاص محكوم شده بود كه حكم از سوی دیوان عالی كشور نقض شد و پرونده به شعبه هم عرض یعنی ٧٤ ارجاع شد. متهم سرانجام به ٣ بار مرگ با طناب دار محکوم شد و حکم به تائید دیوان عالی کشور رسید. وی در ١٣ دی ماه ١٣٨٥ در محوطه زندان اوین به دارآویخته شد.

تصحیح و یا تکمیل کنید