بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

علیرضا طباطباییان نیماوردی

درباره

سن: ۱۷
ملیت: ايران
مذهب: اسلام
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۱۶ مهر ۱۳۶۰
محل: اصفهان، استان اصفهان، ايران
نحوه کشته‌شدن: تيرباران
اتهامات: قیام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی

ملاحظات

خبر اعدام آقای علیرضا طباطبائیان نیماوردی فرزند رضا، همراه با ۲۵ نفر دیگر، شنبه ۱۸ مهر ماه ۱۳۶۰ در روزنامه کیهان و روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از اطلاعیه روابط عمومی دادستانی کل انقلاب منتشر شد. در این اطلاعیه اسامی و جرائم متهمین درج شده است. اطلاعات تکمیلی توسط بستگانش از طریق فرم الکترونیکی به بنیاد برومند فرستاده شد. همچنین خبر این اعدام در ضمیمۀ شمارۀ ۲۶۱ نشریۀ مجاهد، چاپ سازمان مجاهدین خلق ایران، به تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۶۴ نیز به چاپ رسید. این ضمیمه شامل فهرست ۱۲٠۲۸ نفر است که اکثراً وابسته به گروه‌های سیاسی مخالف رژیم بوده‌اند. این اشخاص از تاریخ ۳٠ خرداد ۱۳۶٠ تا زمان چاپ نشریه مجاهد اعدام شده و یا در درگیری با قوای انتظامی جمهوری اسلامی کشته شده‌اند.

براساس اطلاعات موجود، آقای طباطبائیان نیماوردی، متولد اصفهان در چهارم آبان سال ۱۹۶۳، فرزند سوم خانواده، دانش‌آموز دبیرستان هراتی، مجرد و از هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بود. او در بخش چاپ نشریه مجاهد در اصفهان فعال بود. به گفته نزدیکان وی، او فردی بسیار باهوش و در تحصیلات خود موفق بود.

سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ١٣۴۴ پایه گذاری شد که از نظر ایده‌ئولوژی، تشکیلاتی مذهبی و معتقد به اصول و مبانی اسلام بود. این سازمان، با تفسیری انقلابی از اسلام به مبارزه مسلحانه علیه رژیم محمد رضا شاه پهلوی (١٢٩٨- ١٣۵٩) اعتقاد داشت و مارکسیسم را به عنوان روشی علمی برای تحلیل اقتصادی و اجتماعی از جامعۀ ایران می‌پذیرفت و در عین حال، اسلام را سرچشمه الهام فرهنگ و ایده‌ئولوژی خود می‌دانست. در دهه ١٣۵٠، زندانی شدن و اعدام بسیاری از کادرها باعث تضعیف سازمان مجاهدین شد. در سال ١٣۵۴ این سازمان با یک بحران ایده‌ئولوژیک عمیق مواجه شد که در طی آن تعداد زیادی از کادرهای سازمان به نقد و نفی اسلام پرداختند و، پس از حذف فیزیکی چند تن از کادرها و تصفیه اعضای مسلمان، مارکسیسم را به عنوان ایده‌ئولوژی خود برگزیدند. این اقدام در سال ١٣۵۶ منجر به انشعاب و ایجاد بخش مارکسیست لنینیست سازمان مجاهدین خلق شد. در بهمن ماه سال ١٣۵٧، رهبران زندانی سازمان مجاهدین که هنوز معتقد به ایده‌ئولوژی اسلامی بودند، همراه با دیگر زندانیان سیاسی، آزاد شدند و به بازسازی سازمان و عضوگیری پرداختند. پس از استقرار جمهوری اسلامی، مجاهدین که رهبری آیت الله خمینی را پذیرفته، و به دفاع از انقلاب اسلامی برخاسته بودند، حضور در ارگانهای حکومتی و شرکت فعال در حیات سیاسی جامعه را در دستور کار خود قرار دادند. در دو سال اول انقلاب، آن‌ها هواداران بسیاری، به ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها، یافتند ولی تلاششان برای کسب قدرت سیاسی، چه از طریق انتصاب توسط مقامات و چه از طریق انتخاب توسط مردم با مخالفت شدید رهبران جمهوری اسلامی روبه رو شد.*

دستگیری و بازداشت

اطلاعی در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت آقای طباطبائیان نیماوردی در دست نیست. براساس اطلاعات فرم‌ها، او در تابستان سال ۱۳۶۰ دستگیر شد. دستگیری و بازجوئی او توسط سپاه پاسداران صورت گرفت و او تقریبا دو ماه در زندان دستگرد اصفهان در بخش قرنطینه در بازداشت بسربرد. دسترسی به وکیل نداشت و یک روز قبل از اعدام ملاقات داشت و نامه‌ای نیز از زندان به خانواده نوشته است.

 قوانین بین‌المللی بطور اکید استفاده از مجازات اعدام را برای افرادی که در هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال سن بوده ‌اند ممنوع کرده است. ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک متعهد گشته است که افرادی را که در دوران کودکی مرتکب جرم شده‌‌اند اعدام نکند.

دادگاه

اطلاع دقیقی در باره‌ جلسه یا جلسات دادگاه در درست نیست. براساس اطلاعیه روابط عمومی دادستانی کل انقلاب، دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان حکم آقای طباطبائیان و ۲۵ نفر دیگر را صادر کرده است. براساس اطلاعات فرم، دادگاه او یک هفته قبل از اعدام وی در دادگاه انقلاب اصفهان به مدت نیم ساعت تشکیل شد. برای او دادگاه تجدید نظر هم تشکیل نشد.

اتهامات

براساس اطلاعیه‌ روابط عمومی دادستانی کل انقلاب، اتهامات آقای علیرضا طباطبائیان نیماوردی و ۲۵ نفر دیگر بطور دستجمعی «اقدام مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، عضویت در خانه‌های تیمی، شرکت در تیم‌های نظامی، پرتاب سه‌راهی و کوکتل مولوتف، سرقت موتور سیکلت و پلاک اتومبیل جهت ترور افراد سپاه، جعل مهر ازدواج و شناسنامه، آتش زدن اتومبیل ارگانها و افراد متعهد و مسلمان» اعلام شد. بنا براطلاعات فرم، اتهام او «سرقت موتور سیکلت و پرتاب کوکتل مولوتف به خانه مقامات آن زمان» عنوان شد.

در شرایطی که حداقل تضمین های دادرسی رعایت نمی شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

براساس اطلاعات فرم، در خانه آقای طباطبائیان یک موتور سیکلت به عنوان مدرک پیدا شد.

دفاعیات

از دفاعیات آقای طباطبائیان اطلاعی در دست نیست.

حکم

به حکم دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان، آقای علیرضا طباطبائیان نیماوردی «باغی و مفسدفی‌الارض» شناخته شد و به اعدام محکوم گردید. حکم صادره در روز چهارشنبه ۱۵مهر ماه ۱۳۶۰در اصفهان به مرحله اجرا در آمد و نامبرده در زندان اطلاعات اصفهان تیرباران شد. در فرم روز ۱۶ مهر ماه قید شده است.

آقای طباطبائیان ۱۷ساله بود.  

_________________________

*كنار گذاشتن كامل مجاهدین از نهادهای دولتی و بستن نشریات و دفاترشان از طرفی، و تناقض بین تفسیر مجاهدین و تفسیر حكومت از اسلام از طرف دیگر، اختلافات بین آن دو را تشدید كرد به طوری که رهبران جمهوری اسلامی مجاهدین را «منافق» می‌نامیدند و طرفداران حزب اللهی رژیم، هواداران این سازمان را در هنگام تظاهرات و پخش نشریاتشان آماج حمله خویش قرار دادند و حتی باعث کشته شدن تنی چند از آنها شدند. روز ٣٠ خرداد ١٣۶٠ مجاهدین برای اعتراض به برخورد رژیم با آنها و عزل بنی صدر، رئیس جمهور وقت، تظاهراتی را سازمان دادند که هزاران تن به خیابانها آمدند و برخی از آنان به مقابله با تهاجم پاسداران و افراد حزب اللهی پرداختند. تعداد تلفات آن روز روشن نیست اما تعداد زیادی از تظاهركنندگان دستگیر و در روزها و هفته‌های بعد اعدام شدند. جمهوری اسلامی پس از آن روز سركوب و كشتاری را آغاز کرد كه در تاریخ معاصر ایران بی‌نظیر بوده است و در طی آن هزاران نفر از طرفداران مجاهدین زندانی یا اعدام شدند. سازمان مجاهدین از ٣١ خرداد قیام مسلحانه علیه رژیم را اعلام كرد و پس از آن تعدادی از مسئولان بلندپایه و طرفداران جمهوری اسلامی را ترور کرد.

در تابستان ۶٠، رهبر سازمان مجاهدین و رئیس جمهور مخلوع (ابوالحسن بنی صدر) از کشور گریختند و در فرانسه مستقر شدند و «شورای ملی مقاومت» را تشکیل دادند. این سازمان پس از اخراج رهبران و تعداد زیادی از هوادارانش از فرانسه، در خرداد سال ١٣۶۶ ارتش رهایی بخش ایران را در عراق پایه گذاری کرد که چندین بار وارد خاک ایران شد. آخرین حمله آن تحت عنوان «عملیات فروغ جاویدان» در مرداد ١٣۶٧ شکست خورد. چند روز پس از شکست این عملیات هزاران نفر از هواداران سازمان که در زندانهای جمهوری اسلامی به سر می‌بردند در کشتار دسته جمعی سال ۶٧ اعدام شدند. از تابستان ١٣۶٠ به بعد فعالیت های علنی سازمان مجاهدین خلق ایران در خارج از کشور ادامه یافته است. از دامنۀ فعالیت ها و تعداد اعضا و هواداران کنونی سازمان در داخل کشور اطلاع دقیقی در دست نیست.

به رغم اعلام مبارزۀ مسلحانه از سوی سازمان مجاهدین خلق در فردای ٣٠ خرداد ١٣۶٠، بسیاری از هواداران این سازمان، تعلیمات نظامی ندیده بودند، مسلح نبودند و در عملیات نظامی شرکت نداشته‌اند. 

تصحیح و یا تکمیل کنید