دومین پروتکل اختیاری ملحق به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ناظر بر الغای مجازات اعدام
مقاوله نامۀ حاضر طی قطعنامۀ ١٢٨/٤٤، مجمع عمومی مورخ ١٥ دسامبر ١٩٨٩ تصویب و اعلام شده است
كشورهای متعاهد مقاوله نامه، {پروتکل}
با اعتقاد به اینكه الغای مجازات اعدام در ارتقای شأن انسانی و گسترش تدریجی حقوق بشر، نقش دارد،
با یاد‌آوری مادۀ ٣ اعلامیۀ جهانی حقوق بشر مصوب ١٠ دسامبر ١٩٤٨ و مادۀ ٦ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ١٦ دسامبر ١٩٦٦،
نظر به اینكه در مفاد مادۀ ٦ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، خواست الغای مجازات اعدام به وضوح عیان است،
با اعتقاد به اینكه تمامی موازینی كه برای الغای مجازات اعدام اتخاذ می‌شود بایستی به عنوان توسعۀ احقاق حق حیات تلقی شود،
و با خواست تعهد بین‌المللی در الغای مجازات اعدام به وسیلۀ مقاوله نامه حاضر، در موارد زیر توافق حاصل كرده‌اند:
ماده١
١. در حوزۀ قضایی كشورهای متعاهد مقاوله نامه هیچ فردی نباید اعدام شود.
٢. كشورهای متعاهد موظفند کلیۀ موازین ضروری را جهت الغای مجازات اعدام در حوزه قضایی خود، اتخاذ کنند.
ماده ٢
١. هیچ شرطی بر مقاوله نامه حاضر پذیرفته نیست، مگر شرط اجرای مجازات اعدام در مورد ارتكاب جنایات سنگین با ماهیتی نظامی در دوران جنگ، که آن هم باید هنگام الحاق به مقاوله نامه و یا تنفیذ آن ذکر شود.
٢. كشوری كه چنین شرطی را قائل شده است موظف است هنگام تنفیذ مقاوله نامه و یا الحاق بدان، قوانین مربوط به وضعیت جنگی در كشور خود را به اطلاع دبیركل سازمان ملل متحد برساند.
٣. كشوری كه چنین شرطی قائل شده است موظف است اعلام وضعیت جنگی و پایان آنرا در كشور خود به اطلاع دبیركل سازمان ملل متحد برساند.
ماده ٣
كشورهای متعاهد موظفند موازینی را كه در اجرای این مقاوله نامه اتخاذ می‌كنند، ضمیمۀ گزارشاتی كنند كه بر طبق مادۀ ٤٠ میثاق به كمیتۀ حقوق بشر ارسال می‌دارند.
ماده ٤
در مورد كشورهای متعاهد میثاق كه بر طبق مفاد مادۀ ٤١ اقدام به صدور اعلامیه كرده‌اند، صلاحیت كمیتۀ حقوق بشر در دریافت و رسیدگی به شكایات كشوری بر علیه كشور دیگر مبنی بر عدم انجام تعهدات آن كشور، به مقررات مقاوله نامه حاضر نیز تسری داده خواهد شد، مگر اینكه كشور ذینفع متعاهد هنگام الحاق و یا تنفیذ، اعلامیه‌ای در نفی آن صادر كرده باشد.
ماده ٥
٥- در مورد كشورهای متعاهد اولین مقاوله نامه اختیاری ملحق به میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ١٦ دسامبر ١٩٦٦، صلاحیت كمیتۀ حقوق بشر در دریافت و رسیدگی به اطلاعیه‌های افراد خصوصی تابع حوزۀ قضایی این كشورها، به مقررات مقاوله نامه حاضر نیز تسری داده می‌شود، مگر اینكه كشور متعاهد ذینفع هنگام تنفیذ یا الحاق، اعلامیه‌ای در نفی آن صادر كرده باشد.
ماده ٦
١. مقررات این مقاوله نامه به عنوان مقررات الحاقی به میثاق اجرا خواهد شد.
٢. بدون آنكه محدودیتی به شرط مذکور در مادۀ ٢ مقاوله نامه حاضر انجام گیرد، حقی كه در بند ١ مادۀ ١ این مقاوله نامه تضمین شده است مشمول موارد نقض مذكور در مادۀ ٤ میثاق نخواهد شد.
ماده ٧
١ . مقاوله نامه حاضر جهت امضای كشورهایی که میثاق را امضا کرده اند مفتوح است.
٢. مقاوله نامه حاضر برای تنفیذ كشورهایی كه میثاق را تنفیذ كرده‌اند یا بدان ملحق شده‌اند، مفتوح است. اسناد تنفیذ نزد دبیرکل سازمان ملل متحد تودیع خواهد شد.
٣ . مقاوله نامه حاضر جهت الحاق كشورهایی که میثاق را تنفیذ كرده یا بدان ملحق شده اند مفتوح است.
٤ . الحاق کشورها به مقاوله نامه باید با تودیع اسناد الحاق نزد دبیر کل سازمان ملل متحد صورت گیرد.
٥. كلیۀ كشورهایی كه مقاوله نامه حاضر را امضاء كرده‌اند و یا بدان ملحق شده‌اند باید توسط دبیر كل سازمان ملل متحد از تودیع هر سند تصویب یا الحاق مطلع شوند.
ماده ٨
١. مقاوله نامه حاضر سه ماه پس از تاریخ تودیع دهمین سند تنفیذ و یا الحاق نزد دبیركل سازمان ملل متحد، لازم‌الاجرا خواهد شد.
٢. پس از تاریخ تودیع بیستمین سند تنفیذ یا الحاق، هرگاه كشور جدیدی كنوانسیون را تنفیذ کند یا بدان ملحق شود، كنوانسیون نسبت به آن كشور، سه ماه پس از تاریخ تودیع سند تنفیذ یا الحاق، لازم الاجراء خواهد شد.
ماده ٩
مقررات مقاوله نامه حاضر بدون اعمال محدودیت و استثناء، در مورد كلیۀ واحد‌های تشكیل دهندۀ یك كشور فدرال جاری خواهد بود.
ماده ١٠
دبیركل سازمان ملل متحد موظف است كلیۀ كشورهای موضوع بند ١ مادۀ ٤٨ را از موارد زیر مطلع سازد:
الف. شروط، اطلاعیه‌ها و ابلاغیه‌هایی که طبق ماده ٢ مقاوله نامه حاضر دریافت می کند؛
ب. اعلامیه‌های موضوع مادۀ ٤ یا ٥ مقاوله نامه حاضر؛
ج. امضاء مقاوله نامه حاضر توسط كشورها، اسناد تنفیذ و الحاق طبق مادۀ ٧ این مقاوله نامه؛
د. تاریخ لازم الاجرا شدن مقاوله نامه حاضر طبق ماده ٨ آن.
ماده ١١
١. متون انگلیسی، عربی، چینی، اسپانیایی، فرانسوی، و روسی مقاوله نامه كه از اعتبار واحدی برخوردارند در بایگانی سازمان ملل متحد تودیع خواهند شد.
٢. دبیر کل سازمان ملل متحد موظف است رونوشت مصدّق مقاوله نامه حاضر را به كلیۀ كشورهای موضوع مادۀ ٤٨ میثاق ارسال کند.