بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
ترویج مدارا و عدالت به کمک دانش و تفاهم
مجازات اعدام

مجازات اعدام در جهان

ژان میشل بلوخ/ترجمه بنیاد عبدالرحمن برومند
بنیادعبدالرحمن برومند
۱۱ دی ۱۳۸۰
فصل کتاب

"مجازات اعدام در جهان"، آخرین پیوست کتاب "تأملاتی در باره مجازات مرگ" است که به کوشش ژان میشل بلوخ توسط انتشارات فرانسوی گالیمار در سال ۲۰۰۲ به چاپ رسیده است. متن اصلی این کتاب از دو نویسنده نامدار انگلیسی و فرانسوی است که نخستین بار در سال‌های دهه ۱۹۵۰ منتشر شده بود. آرتور کویستلر انگلیسی و آلبر کاموی فرانسوی هر یک در کشور خود علیه مجازات اعدام به روشنگری پرداختند.

گزارش حاضر نوشته ژان میشل بلوخ است.

مجازات اعدام امروزه در بيش از نيمى از كشورها ى جهان (۱۰۹ کشور) توسط قانون و یا در عمل لغو شده است. ۷۵ کشور آن را با قانون و در تمامی موارد لغو کرده اند. در ۱۴۰ کشور این مجازات لغو شده، اما امکان اجرای آن به عنوان مثال در زمان جنگ محفوظ مانده است. ۲۰ کشور که به طور قانونی آن را لغو نکرده اند، با این حال چون در ده سال گذشته در این کشورها هیچ اعدامی صورت نگرفته است، آنان را می توان در زمره‌ی کشورهای لغو کننده به شمار آورد.

در مقابل، ۸۶ کشور مجازات اعدام را حفظ کرده اند، اما این بدان معنا نیست که هر ساله در این کشورها اعدامی صورت گرفته باشد.

مجازات اعدام طی آخرین دهه قرن بیستم، هر ساله به طور متوسط در سه کشور لغو شده است. از سال ۱۹۸۵ بیش از ۴۰ کشور حکم اعدام را لغو کرده اند و یا از لغو موردی آن به لغو کامل گذر كرده اند.

از کشورهای لغو کننده اعدام، تنها چهار کشور دوباره آن را قانونی کردند: نپال، فیلیپین، گامبیا و گینه نو. اجرای حکم اعدام در فیلیپین از سر گرفته شد ولی در گامبیا و گینه نو هیچ اعدامی صورت نگرفته است. نپال بار دیگر در سال ۱۹۹۷ در زمره لغو کنندگان درآمد.

در سال ۲۰۰۰، دست کم ۱۴۵۷ زندانی به حکم قانون در ۲۷ کشور اعدام شدند و ۳۰۵۸نفر در ۶۵ کشور محکوم به اعدام گشتند. این ارقامی است که به اطلاع عفو بین‌الملل رسیده است، اما احتمال می‌رود که تعداد واقعی اعدام‌ها بیش از این باشد. این تعداد شامل اعدام‌هایی است که پس از محکومیت در دادگاه به اجرا درآمده اند. اعدام‌های بدون محاکمه در این آمار منظور نشده. به عنوان مثال، می‌دانیم که در عراق تعداد این گونه اعدام‌ها صدها مورد بوده است.

در سال ۲۰۰۰، ۸۸ درصد اعدام‌ها در چین (بیش از هزار مورد)، در ایران (۱۷۵)، در عربستان (۱۲۳) و در امریکا (۸۰ مورد، نیمی از آن‌ها فقط در ایالت تکزاس) بوده است. درباره سه کشور نخست، اطلاعات موجود ناروشن است و احتمالا تعداد واقعی اعدام‌ها بیش از این‌هاست.

در بسیاری از قرارهای بین‌المللی، اعدام محکومانی که به هنگام ارتکاب جرم صغیر بوده اند ممنوع شده است. اعدام نوجوانان فقط درهفت کشور صورت گرفته است: جمهوری دموکراتیک کنگو، ایران، نیجریه، پاکستان، عربستان سعودی، یمن و ... امریکا که بیشترین شمار اعدام‌ها، از سال ۱۹۹۰ به اين سو، ۱۴ مورد بوده است. کنگو و پاکستان اعدام نوجوانان را لغو کرده اند.

جدول شماره ۱، كشورهايي كه حكم اعدام در آن ها به طور كلي لغو شده است

نام كشورها

تاريخ لغو اعدام

تاريخ لغو براى جرايم عمومى

تاريخ آخرين اعدام

افريقاى جنوبى

۱۹۹۷

۱۹۹۵

۱۹۹۱

آلمان

۱۹۴۹/ ۱۹۸۷ آلمان شرقى

 

۱۹۴۹

آندور

۱۹۹۰

 

۱۹۴۳

آنگولا

۱۹۹۲

   

استراليا

۱۹۸۵

۱۹۸۴

۱۹۶۷

اتريش

۱۹۶۸

۱۹۵۰

۱۹۵۰

آذربايجان

۱۹۹۸

 

۱۹۹۳

بلژيك

۱۹۹۶

۱۹۵۰

۱۹۵۰

بلغارستان

۱۹۹۸

 

۱۹۸۹

كامبوج

۱۹۸۹

   

كانادا

۱۹۹۸

۱۹۷۶

۱۹۶۲

كا‌پ سبز

۱۹۸۱

 

۱۸۳۵

كلمبيا

۱۹۱۰

 

۱۹۰۹

كرواسى

۱۹۹۰

   

كستاريكا

۱۸۷۷

   

ساحل عاج

۲۰۰۰

   

دانمارك

۱۹۷۸

۱۹۳۳

۱۹۵۰

جيبوتى

۱۹۹۵

   

اكوادور

۱۹۰۶

   

اسپانيا

۱۹۹۵

۱۹۷۸

۱۹۷۵

استونى

۱۹۹۸

 

۱۹۹۱

فنلاند

۱۹۷۲

۱۹۴۹

۱۹۴۴

فرانسه

۱۹۸۱

 

۱۹۷۷

گرجستان

۱۹۹۷

 

۱۹۹۴

يونان

۱۹۹۳

 

۱۹۷۲

گينه بيسائو

۱۹۹۳

 

۱۹۸۶**

هندوراس

۱۹۵۶

 

۱۹۴۰

مجارستان

۱۹۹۰

 

۱۹۸۸

جزاير مارشال

   

*

جزاير سالومون

 

۱۹۶۶

*

ايرلند

۱۹۹۰

 

۱۹۵۴

ايسلند

۱۹۲۸

 

۱۸۳۰

ايتاليا

۱۹۹۴

۱۹۴۷

۱۹۴۷

كيريباسى

   

*

ليختن اشتاين

۱۹۸۷

 

۱۷۸۵

ليتوانى

۱۹۹۸

 

۱۹۹۵

لوكزامبورك

۱۹۷۹

 

۱۹۴۹

مقدونيه

۱۹۹۱

   

مالت

۲۰۰۰

۱۹۷۱

۱۹۴۳

موريس

۱۹۹۵

 

۱۹۸۷

ميكرونه زى﴿دولت هاى فدرال

   

*

مولداوى

۱۹۹۵

   

موناكو

۱۹۶۲

 

۱۸۴۷

موزامبيك

۱۹۹۰

 

۱۹۸۶

ناميبى

۱۹۹۰

 

۱۹۸۸**

نپال

۱۹۹۷

۱۹۹۰

۱۹۷۹

نيكاراگوئه

۱۹۷۹

 

۱۹۳۰

نروژ

۱۹۷۹

۱۹۰۵

۱۹۴۸

زلاند نو

۱۹۸۹

۱۹۶۱

۱۹۵۷

‌پالو

     

پاناما

   

۱۹۰۳**

پاراگوئه

۱۹۹۲

 

۱۹۲۸

هلند

۱۹۸۲

۱۸۷۰

۱۹۵۲

لهستان

۱۹۹۷

 

۱۹۸۸

پرتغال

۱۹۷۶

۱۸۶۷

۱۸۴۹**

جمهورى دومينيكن

۱۹۶۶

   

جمهورى چك

۱۹۹۰

   

رومانى

۱۹۸۹

 

۱۹۸۹

انگلستان

۱۹۹۸

۱۹۷۳

۱۹۶۴

سنت مارين

۱۸۶۵

۱۸۴۸

۱۸۴۶*

سائو تومبه و پرنسيپ

۱۹۹۰

 

*

سيشل

۱۹۹۳

   

اسلواكى

۱۹۹۰

   

اسلوونى

۱۹۸۹

   

سوئد

۱۹۷۲

۱۹۲۱

۱۹۱۰

سويس

۱۹۹۲

۱۹۴۲

۱۹۴۴

تيمور شرقى

۱۹۹۹

   

تركمنستان

۱۹۹۹

   

تووالو

   

*

اوكرايين

۲۰۰۰

 

۱۹۹۷

اوروگوئه

۱۹۰۷

   

وانوتو

   

*

واتيكان

۱۹۶۹

   

ونزوئلا

۱۸۶۳

   

* پس از استقلال اعدامى صورت نگرفته

** تاريخ آخرين اعدامى كه شناخته شده

جدول شماره ۲، كشورهايى كه حكم اعدام براى جرايم عمومى را لغو كرده اند

نام كشورها

تاريخ لغو براى جرايم عمومى

تاريخ آخرين اعدام

آلبانى

۲۰۰۰

 

آرژانتين

۱۹۸۴

 

بوليوى

۱۹۹۷

۱۹۷۴

بوسنى هرزگووين

۱۹۹۷

 

برزيل

۱۹۷۹

 

شيلى

۲۰۰۱

 

قبرس

۱۹۸۳

۱۹۶۲

ال سالوادور

۱۹۸۳

۱۹۷۳*

فيجى

۱۹۷۹

۱۹۶۴

جزاير كوك

   

اسراييل

۱۹۵۴

۱۹۶۲

ليتوانى

۱۹۹۹

۱۹۹۶

مكزيك

 

۱۹۳۷

پرو

۱۹۷۹

۱۹۷۹

* تاريخ آخرين اعدام شناخته شده

آمار جدول‌ها از عفو بين‌الملل است.